This is because that is – Thử hữu cố bỉ hữu – Cái này có vì cái kia có
(Thư pháp Sư Ông Làng Mai)
Trong không gian triển lãm tranh Thư pháp và Sách của Thiền sư Thích Nhất Hạnh diễn ra tại 42 Yết Kiêu, Hà Nội, mỗi góc trưng bày có một ý nghĩa riêng và chắc hẳn ai tới thưởng lãm cũng cảm nhận được điều đó.
Đối với con, góc sâu nhất của không gian này lại là góc đặc biệt nhất, nơi trưng bày bức thư pháp “This is because that is” và bộ 4 tập hồi ký “60 năm theo Thầy học đạo và phụng sự” kèm cuốn thơ “Thử tìm dấu chân trên cát – ghi chép về thơ Thầy Nhất Hạnh” của Sư Cô Chân Không.
Năm cuốn sách nằm riêng biệt một góc bên cạnh bức thư pháp thể hiện ý nghĩa thuyết duyên khởi trong đạo Bụt thật màu nhiệm. Nếu ai đã từng đọc bộ hồi ký và cuốn thơ đặc biệt này, sẽ thấy sự biểu hiện của nó nơi đây thật diệu kỳ.
Nếu như những cuốn sách của Thầy Nhất Hạnh dạy chúng ta về cách thở, cách đi, cách ứng dụng thiền tập vào đời sống hàng ngày thì bộ hồi ký “60 năm theo Thầy học đạo và phụng sự” sẽ giúp ta hiểu hơn về một phần cuộc đời phụng sự và dấn thân của Thầy qua lời kể của Sư Cô Chân Không. Dù không thể nói hết được hạnh nguyện của Thầy qua 4 tập hồi ký, nhưng đối với hàng hậu học chúng ta thì đó là một gia tài quý giá mà Thầy để lại. Như một câu nói nổi tiếng của Thầy: “Our own life has to be our message – cuộc đời tôi chính là thông điệp của tôi”, Thầy đã dạy chúng ta qua thân giáo của Thầy, qua hạnh nguyện của Thầy.
Tập thơ “Thử tìm dấu chân trên cát – ghi chép về thơ Thầy Nhất Hạnh” là tác phẩm đầu tiên ghi chép lại đầy đủ những bài thơ của Thầy sáng tác trong suốt thời gian trước đó cho tới năm 1978. Sư Cô Chân Không đã dành trọn 2 năm để tìm tòi, ghi chép tỉ mỉ từng vần thơ, từng lời chú thích hoàn cảnh ra đời của mỗi bài thơ. Tập thơ như một cuốn sách lịch sử về một giai đoạn nhiều biến động của dân tộc Việt Nam.
Bộ Hồi ký và tập thơ sau nhiều năm ra mắt ở nước ngoài, đã lần đầu tiên được xuất bản chính thức tại Việt Nam nhân kỷ niệm tròn 60 năm theo Thầy học đạo và phụng sự của Sư Cô Chân Không. Bộ sách ra mắt khi Thầy Nhất Hạnh đã trở về tĩnh dưỡng tại quê hương Việt Nam sau hơn 50 năm xa cách. Năm 2021, triển lãm tranh Thư pháp và Sách của Thầy cũng đã được tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam tại cả hai thành phố lớn khi Thầy vẫn còn biểu hiện nơi đây. Đó quả thật là một điều kỳ diệu, một nhiệm màu mà tất cả chúng ta đều cảm nhận được.
“Cái này có vì cái kia có”, hay tương tức, rốt ráo hơn thì Thầy có câu “Cái này là cái kia”. Triển lãm có vì Thầy còn đó, Thầy còn đó vì triển lãm có đó. Thầy, những bức thư pháp, những cuốn sách, buổi triển lãm…tất cả đều cùng biểu hiện nơi đây.
Chúng ta đã được gặp Thầy qua từng góc nhỏ của không gian triển lãm đặc biệt này.
Thầy là triển lãm, triển lãm là Thầy.
Trân quý và biết ơn,
Hà Nội, 25/4/2021 Hoàng Thanh Bình